کینوا چیست؟
کینوا چه گیاهی است؟
کینوا گیاهی یکساله می باشد و به مادر دانه ها معروف است. در طبقه بندی خانواده کنوپودیاسه بوده و شرایط رشد آن شبیه اسفناج می باشد. ارتفاع گیاه کینوا از ۱ تا ۱٫۵ متر می باشد. بافت برگ های آن شبیه اسفناج است و گل های آن به رنگ های سفید و قرمز می باشد. بذر کینوا کوچک است و به رنگ های متنوع از سفید تا تیره می باشد. بذرها در گل آذین خوشه ای قرار دارند و اندازه انها بین ۸٫ تا ۱۱٫ میلیمتر قطر دارند.
کینوا یا خاویار گیاهی
دانه های کینوا در کشور آمریکای جنوبی به دانهی طلایی و خاویار گیاهی معروف است.
تلفظ کینوا
کینوا با نام علمی Chenopodium quinoa که به خاویار گیاهی هم شهرت پیدا کرده است.
کینوا از نظر طب سنتی
به دلیل تازه وارد شدن دانه کینوا به رژیم غذایی نمی توان توقع داشت که طب سنتی که قدمتی چند صد ساله دارد آن را بررسی کرده باشد.
دستور پخت کینوا
دانههای کینوا مانند برنج پخته میشوند. ابتدا یک پیمانه از دانه های کینوا را با دو برابر آب درون قابلمه ریخته و به مدت 10 الی ۱۵ دقیقه روی شعله ملایم می گذاریم تا آب آن تمام شود و بپزد. در آخر می توانیم برای بهتر شدن طعم کینوا به جای آب ساده، از آب مرغ یا گوشت استفاده کنیم. برای آن که دانه های کینوا بافت خود را از دست ندهد و له نشود، میتوان حجم معین آب را در چند مرحله به قابلمه اضافه کرد. برای بهتر شدن طعم کینوا می توان از ادویه های دلخواه به آن اضافه کرد. از کینوا در تهیه سالاد، کتلت، برگر، سوپ کینوا و دیگر غذاها استفاده می شود.
کینوا در سالاد
مواد لازم:
کینوا 100 گرم
پیازچه یک عدد
فلفل قرمز یک عدد
خیار اسلایس شده
آب پرتقال نصف فنجان
آب لیمو یک قاشق چای خوری
روغن زیتون یک قاشق چای خوری
ابتدا دانه های کینوا را مانند برنج به مدت 15 دقیقه می پزیم و صبر می کنیم تا سرد شود. در این هنگام سبزیجات را آماده کرده و به کینوا اضافه می کنیم. آب پرتقال ، آب لیمو ، نمک و روغن زیتون را باهم ترکیب کرده و در آخر به کینوا و سبزیجات اضافه کنید.
کینوا برای نوزاد
مقادیر بالای ویتامین ها و مواد معدنی در دانه های کینوا رشد کودکان و نوزادان را بهبود می بخشد. کربوهیدرات موجود کینوا به افزایش انرژی در نوزادان و کودکان کمک کرده و برای درمان خستگی و بی حالی آن ها مفید است. فیبر موجود در کینوا به پیشگیری ودرمان یبوست در نوزادان و کودکان کمک می کند. هنگامی که کودکان را برای اولین بار با کینوا تغذیه می کنید، باید توجه داشته باشید که ابتدا مقدار کمی از این غله در رژیم غذایی آن ها استفاده کنید تا بدن به این ماده غذایی جدید عادت کند.
کینوا با ماست
ترکیب کینوا با ماست یکی از ترکیبات مناسب می باشد. برای این کار ابتدا دانه های کینوا را به مدت 15 دقیقه مانند برنج بپزید. سپس آبکش کرده و دانه های پخته شده ی کینوا را به ماست اضافه کنید. می توانید از ادویه هایی مانند نمک و فلفل و نعنا برای خوشمزه تر شدن استفاده نمایید.
تفاوت کینوا سفید و رنگی
تفاوت کینوآ سفید، قرمز و سیاه از نظر ارزش غذایی کم است ولی در طعم، بافت و زمان پخت متفاوت هستند. کینوا قرمز بعد از پخت به رنگ قهوهای دیده میشود و کمی شیرینتر است. به دلیل حفظ بیشتر دانه های کینوا رنگی بعد از پخت استفاده آن در تهیه سالاد مناسب تر می باشد. کینوا سیاه هم کمی شیرین تر از کینوا سفید است و رنگ خود را بعد از پخت حفظ می کند. برای بهتر شدن طعم کینوا ، آن را پیش از پخت ، به مدت ۲۵ دقیقه با شعله نسبتاً کم بو دهید.
تفاوت کینوا و برنج
برنج یک نوع غلات است. برنج سفید، پوست ، سبوس و ریشه دارد که با گذراندن فرایند های مختلف آن ها را از برنج جدا میکنند. همین امر سبب میشود ارزش غذایی آن کاهش یاد. اما برنج قهوهای فقط پوسته آن از آن جدا می شود بنابراین فیبر و ریشه آن همچنیان باقی می ماند که باعث می شود ارزش غذایی آن بالا باشد. به عبارت دیگر کینوا یک بذر است . زیرا مثل غلات آماده وپخته میشود.
کینوا بجای برنج
همان طور که گفته شد امروزه اکثر افراد دانه های کینوا را در رژیم غذایی روزانه خود جایگزین برنج و دیگر غلات کرده اند. چون برنج برای افراد چاق مناسب نمی باشد و بیشتر سبب چاقی می شود لذا جای گزین کینوا به جای برنج برای این افراد و کسانی که قصد لاغری دارند گزینه بسیار مناسبی می باشد.
همچنین کینوا نسبت به برنج دارای ۶ برابر بیشتر پروتئین و ۱۰ برابر بیشتر چربی می باشد ولی نگران چربی آن نباشید زیرا این چربی سبب چاقی نمی شود. کینوا همانند جو دو سر، باعث سیر ماندن دراز مدت می شود و در نتیجه شاهد کاهش وزن خواهید شد.
طبع کینوا گرم است یا سرد؟
پاسخ قطعی برای جواب به این سوال نمی توان داد اما طبق پژوهش هایی که برخی از کشورهای آسیایی انجام داده اند به این نتیجه رسیده اند که طبع کینوا گرم و خشک می باشد.
با کینوا چی درست کنم؟
تقریبا هرچیزی که با برنج و عدس یا عدس سرخ میتوان تهیه کرد با کینوا هم میتوان تهیه نمود . حتی میتوان از دانه های کینوا در تهیه آش ها استفاده کرد و یا دلمه و استانبولی و سالاد های گرم و سرد و حتی نان و سوپ و کوکو و شامی و سوپ های گیاهی و گیاهخواری و یا همراه با گوشت و سبزیجات دیگر تهیه کرد.
درمان جوش با کینوا
به دلیل وجود ویتامین A در دانه کینوا به کاهش چربی پوست و درمان آکنه و جوش صورت کمک می کند. همچنین مقادیر فراوان ویتامین B3 در دانه کینوا قرمزی و التهاب ناشی از آکنه و جوش صورت را بهبود می بخشد.
عوارض کینوا چیست؟
دانه کینوا به علت وجود مقادیر بالایی از اگزالات در آن برای اشخاص مبتلا به سنگ کلیه یا دارای کلیههای سنگساز توصیه نمیشود. کینوا در برخی افراد ممکن است باعث ایجاد واکنش های آلرژیک و حساسیت شود که با علائمی مانند درد شکم و خارش پوست مشخص می شود. برای فهمیدن ابتدا با مصرف کم می توان حساسیت بدن به دانه های کینوا را بررسی کرد و در صورت عدم حساسیت مصرف مدام آن بلامانع است.
معمولاً کینوا به عنوان یک مادهی غذایی مجاز برای همه شناخته شده است چرا که فاقد گلوتن می باشد. گلوتن نام پروتئینی است که در گندم، جو و چاودار یافت میشود و برخی از افراد به آن حساسیت دارند .با این حال دانههای کینوا حاوی «پرولامین» هستند. این پرولامینها معمولاً در افرادی که به بیماری عدم تحمل گلوتن مبتلا هستند ایجاد حساسیت میکند. افرادی که دچار چنین حساسیتی هستند باید در ابتدا مقدار اندکی از این دانهها را مصرف کرده و منتظر واکنش باشند. اگر به دانه های کینوا واکنش نشان ندادند می توانند با خیال راحت از آن مصرف کنند.
فیبر کینوا
به دلیل بالا بودن مقادیر فیبر در دانه های کینوا کاهش کلسترل با این گیاه به طور راحت امکان پذیر می باشد. باترکیب فیبرهای کنیوا با آب ، ژلی تشکیل می دهد که اجازه نمی دهد کلسترول جذب روده شود. علاوه بر این زمانی که میزان کلسترول کاهش پیدا میکند رگها تمیزتر و بازتر میشوند و قلب در سلامت بالایی قرار میگیرد.
زمانی که فیبر زیادی از طریق کینوا وارد دستگاه گوارش میشود، به راحتی در جریان حرکتی این سیستم قرار میگیرد و در حین عبور مواد سمی را با خود از بدن دفع میکند.
کینوا کربوهیدرات دارد؟
کینوا دارای مقادیر بالایی کربوهیدرات است که برای طرفداران رژیم غذایی کم کربوهیدرات چندان مناسب نخواهد بود.
مصرف کینوا در بارداری
مقادیر بالای فولات موجود در کینوا به بهبود رشد جنین در دوران بارداری کمک کرده و خطر ابتلا به نقایص لوله ی عصبی در جنین و زایمان زودرس را کاهش می دهد. همچنین وجود فیبر فراوان در دانه های کینوا به بهبود هضم غذا کمک کرده و با بهبود حرکات روده خطر ابتلا به یبوست دوران بارداری را کاهش می دهد. دیگر آنکه منیزیم موجود در کینوا جهت کاهش فشار خون بالا در زنان باردار مفید است و مقادیر بالای آهن در دانه های کینوا با افزایش تولید گلبول های قرمز ، به درمان کم خونی در دوران بارداری کمک می کند.
کینوا و یبوست
مقادیر بالای فیبر موجود در کینوا به بهبود حرکات روده کمک کرده و باعث پیشگیری و درمان یبوست می شود.
کینوا و سرطان
فلانوئید ها آنتی اکسیدان های گیاهی هستند که خاصیت های ضدتورم و ضدویروس دارند و در مبارزه و پیشگیری از سرطان و افسردگی مؤثرند. کرسیترین و کائمفرول دو فلانوئیدی هستند که دانه های کینوا سرشار از این مواد است. در واقع، مقدار کرسیترین موجود در کینوا حتی بیشتر از زغال اخته است. با اضافه کردن کینوا به رژیم غذایی ، می توان مقدار زیادی از این مواد مغذی و پُراهمیت را به بدن خود رسانید.
کینوا و دیابت
کرستین موجود در کینوا باعث کنترل میزان قند خون میشود به همین دلیل محققان معتقدند که مصرف کینوا به همراه سبزیجات میتواند رژیم موثری برای مقابله با دیابت باشد. همچنین مقادیر بسیار فیبر و پروتین در کینوا سبب کنترل قند خون می شود.
کینوا و کبد چرب
برای کبدهای آسیب دیده و شکمهای نفخ کرده کینوا انتخاب بسیار مناسبی می باشد.کینوا حاوی فیبرهای غیر محلول در آب میباشد که آب را به خود جذب میکند در نتیجه حجیم شده و باعث تحریک عملکرد رودهها میشود. تحقیقات نشان داده است که حدود یک لیوان از این دانهها حاوی فیبری معادل یک برش نان کامل (سبوسدار) میباشد.